Katedra w Eczmiadzynie

    O ile dla katolików najważniejszymi świątyniami są rzymskie bazyliki św. Piotra i św. Jana na Lateranie, o tyle dla członków Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego "matką i głową" wszystkich kościołów jest katedra w miejscowości Wagharszapat bardziej znanej jako Eczmiadzyn. Tutaj rezyduje katolikos wszystkich Ormian Karekin II, kształcą się przyszli księża, mieści się akademia teologiczna, biiblioteka i kilka innych instytucji ważnych dla życia religijnego w Armenii.

    "Eczmiadzyn" dosłownie oznacza "Zstąpienie Jednorodzonego". Miejsce budowy katedry zostało według podań wskazane świętemu Grzegorzowi Oświecicielowi przez samego Chrystusa - pierwszy kościół powstał w roku 303. Szybko zresztą Eczmiadzyn zyskiwał na znaczeniu, przyciągając mnichów i osoby zainteresowane pogłębianiem wiedzy. Jednakowoż nie oszczędziły świątyni obce najazdy - w rezultacie budowla taka, jaką widzimy teraz jest efektem odbudowy z 480 r. i odnowienia z początku VII w. Także w VII w. wzniesiono okoliczne klasztory poświęcone mniszkom - męczennicom, św. Ripsime i św. Gajane.

    Początek rozkwitu Eczmiadzynu datuje się na rok 1441 czyli czasy po upadku królestwa Małej Armenii. W latach 1653 - 1658 przy katedrze zbudowano dzwonnicę, następnie powstał refektarz a na przełomie XVII i XVIII wieku utalentowani artyści namalowali freski - występują one w ormiańskich kościołach bardzo rzadko. Niektóre dekoracje cechują się dużym wpływem Islamu - dzięki nim katedra nie odróżniała się aż tak bardzo od meczetu i muzułmanie tolerowali jej istnienie podczas swojej dominacji w regionie. 

    Z Eczmiadzynem wiążą się początki ormiańskiego alfabetu - przebywał tu w IV w. n.e. Mesrop Masztoc, twórca charakterystycznych, typowych dla Armenii liter.  Pielgrzymi przyjeżdżają do katedry również dla relikwii włóczni setnika Longinusa. Jej (według Ormian autentyczny) grot przywiózł według trzynastowiecznego manuskryptu do Eczmiadzyna sam apostoł Juda Tadeusz.